Uitleg
De gebiedende wijs krijgt zelden een T. Toch zie je vaak “BIEDT hier je spullen aan” of “VERMELDT hier je adres”. In beide gevallen staat er ten onrechte een T aan het eind van het werkwoord.
Hoe kun je dat checken? Vervang zo’n woord door een synoniem waarvan de stam niet op een T-klank eindigt: “GEEF hier je spullen” of “NOEM hier je adres”. Dan zet je er toch ook geen T achter?
gebiedende wijs is altijd de “ik”-vorm:
Ik loop, dus “LOOP door”.
Ik fiets dus “FIETS niet zo hard”.
Ik ga, dus “GA op tijd weg”.
Als je beleefd wil zijn, dan gebruik je de gebiedende wijs +t. Zoals: Komt dat zien, Gaat heen, Ziet het gebeuren. Enkel de niet-beleefdheidsvorm gebruiken is een schande voor het Nederlands.
En hoe verklaar je dan: “komt allen” (bijvoorbeeld in het liedje: komt allen tesamen)? Daar is sprake van een meervoud van de personen die worden aangesproken.
Maar ho ho, als het gebiedende wijs in het meervoud is dan komt er wel een “t” achter:
– geeft allen gul aan het goede doel!
– zingt nu allen luidkeels mee!
Toch?
Omdat er een onderwerp achterstaat, misschien..?
Het punt van de gebiedende wijs is juist dat er geen onderwerp in de zin staat. Loop weg. Kom nu naar huis. Fiets over de brug. Zodra er een onderwerp in de zin staat, is het geen gebiedende wijs meer, maar gewoon een dringende zin ;) Bij ‘Komt allen tesamen’ is allen het onderwerp, en is het dus geen gebiedende wijs. De gebiedende wijs van deze zin zou zijn; Kom tesamen.
Het is ‘komt allen tesamen’, omdat er een onderwerp achterstaat..
Verder is het wel zonder de T erachter.
“stam + t” werd vroeger gebruikt voor imperatief meervoud. Ongeveer een halve eeuw geleden is dit uit het gewone taalgebruik verdwenen. Het is blijven bestaan in gebeden, liedjesteksten en archaïsch taalgebruik (zowel humoristisch als “stijf” bedoeld).
We zien het ook af en toe achter een “d”, daar is het ronduit fout. Omdat we niet horen dat die t buiten gebruik is, blijven sommigen die schrijven, dus zien we die wel en schrijven we die ook zelf.
Is het: meld u aan op of meldt u aan op……
Nou, zonder t dus.
Meldt u aan.
Dat komt omdat er direct een u of jij achter het werkwoord staat.
http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/924/wordt_word_lid/
Zie bijzonderheid Wordt meteen na het werkwoord het persoonlijk voornaamwoord u toegevoegd, dan komt er wel een -t na de stam van het werkwoord: Gaat u maar zitten, Zegt u het maar.
Nou nee, die redenering gaat niet op.
In ‘Meld u aan’ is u het lijdend voorwerp. Volgens die redenering zou het dus niet ‘Meldt u aan’, zijn, omdat u niet de onderwerpsvorm is.
In deze zin is u een wederkerend voornaamwoord , zich aanmelden.
Dus :
1 Meld u aan.
2 Meldt u zich aan.
In zin 1 een staat geen onderwerp in dit geval dus een gebiedende wijs.
In zin 2 hebben we te maken met een verzoek.